Menu główne:
Rok |
Imię i nazwisko |
Narodowość |
Język |
Uzasadnienie |
2016 |
Bob Dylan |
USA |
angielski |
za "stworzenie nowych form poetyckiej ekspresji w ramach wielkiej tradycji amerykańskiej pieśni” |
2015 |
Swiatłana Aleksijewicz |
Białoruś |
rosyjski |
za „polifoniczny pomnik dla cierpienia i odwagi w naszych czasach” |
2014 |
Patrick Modiano |
Francja |
francuski |
za „sztukę pamięci i dzieła, w których uchwycił najbardziej niepojęte ludzkie losy i odkrywał świat czasu okupacji” |
2013 |
Alice Munro |
Kanada |
angielski |
jako „mistrzyni współczesnego opowiadania” |
2012 |
Mo Yan |
Chiny |
chiński |
jako ten, „który z halucynacyjnym realizmem łączy opowieści ludowe, historię i współczesność” |
2011 |
Tomas Tranströmer |
Szwecja |
szwedzki |
za „zwięzłe, przejrzyste obrazy, które dają nam świeży dostęp do rzeczywistości” |
2010 |
Mario Vargas Llosa |
Peru (od 1993 obywatel Hiszpanii) |
hiszpański |
za „odwzorowanie struktur władzy |
2009 |
Herta Müller |
Rumunia (od 1987 mieszka |
niemiecki |
jako ta, „która łącząc intensywność poezji |
2008 |
Jean- |
Francja |
francuski |
za „nowe odkrycia, poetycką przygodę |
2007 |
Doris Lessing |
Wielka Brytania |
angielski |
„jej epicka proza jest wyrazem kobiecych doświadczeń. Przedstawia je z pewnym dystansem, sceptycyzmem, ale też z ogniem i wizjonerską siłą” |
2006 |
Orhan Pamuk |
Turcja |
turecki |
nagrodzono pisarza, który |
2005 |
Harold Pinter |
Wielka Brytania |
angielski |
za „odkrywanie przepaści pod codzienną gadaniną i wymuszanie wejścia |
2004 |
Elfriede Jelinek |
Austria |
niemiecki |
za „demaskowanie absurdalności stereotypów społecznych w powieściach |
2003 |
John M.Coetzee |
RPA (od 2006 obywatel Australii) |
angielski |
książki laureata odznaczają się „analityczną błyskotliwością i wymownymi dialogami” |
2002 |
Imre Kertész |
Węgry |
węgierski |
za „powieści, które przeciwstawiają osobiste doświadczenie jednostki wobec brutalnej bezstronności historii” |
2001 |
V. S. Naipaul |
Trynidad i Tobago, Wielka Brytania |
angielski |
jest uważany za „spadkobiercę Conrada, który maluje zmierzch imperiów |
2000 |
Gao Xingjian |
Chiny (od 1998 obywatel Francji) |
chiński |
Członkowie szwedzkiej akademii najbardziej docenili książkę „Góra duszy” |
1999 |
Günter Grass |
Niemcy |
niemiecki |
Otrzymał ją jako ten, którego „swawolne czarne bajeczki portretują zapomnianą twarz historii” |
1998 |
José Saramago |
Portugalia |
portugalski |
za dzieło, które „przypowieściami, podtrzymywanymi przez wyobraźnię, współczucie i ironię, stale umożliwia nam pojmowanie iluzorycznej rzeczywistości” |
1997 |
Dario Fo |
Włochy |
włoski |
Otrzymał ją jako "ten, który rywalizuje |
1996 |
Wisława Szymborska |
Polska |
polski |
za „poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu |
1995 |
Seamus Heaney |
Irlandia |
angielski |
za „dzieła o lirycznej piękności i etycznej głębi, które chwalą cuda dnia codziennego |
1994 |
Kenzaburō Ōe |
Japonia |
japoński |
za „siłę i poezję w tworzeniu wyimaginowanego świata, w którym życie |
1993 |
Toni Morrison |
USA |
angielski |
Otrzymała ją za to, że „w powieściach charakteryzujących się siłą wizji literackiej |
1992 |
Derek Walcott |
Saint Lucia |
angielski |
|
1991 |
Nadine Gordimer |
RPA |
angielski |
Otrzymała ją jako ta, która „przez swą wspaniałą epikę stała sie wielkim dobrodziejstwem dla ludzkości” |
1990 |
Octavio Paz |
Meksyk |
hiszpański |
za „namiętne pisarstwo z szerokimi horyzontami, cechującymi się inteligencją emocjonalną i humanistyczną uczciwością” |
1989 |
Camilo José Cela |
Hiszpania |
hiszpański |
za „bogatą i mocną prozę, która |
1988 |
Nadżib Mahfuz |
Egipt |
arabski |
za trylogię „kairską” |
1987 |
Josif Brodski |
ZSRR (od 1977 obywatel USA) |
rosyjski |
za „uniwersalne wartości całokształtu twórczości literackiej, odznaczające się jasnością myśli i poetycką siłą” |
1986 |
Wole Soyinka |
Nigeria |
angielski |
Otrzymał ją jako ten, który „w szerokiej perspektywie kulturowej i z poetyckim kolorytem kształtuje dramat istnienia” |
1985 |
Claude Simon |
Francja |
francuski |
za „połączenie w swej twórczości porządków: poetyckiego i malarskiego”, |
1984 |
Jaroslav Seifert |
Czechosłowacja |
czeski |
za „przenikniętą zmysłowością, otwartością i bogactwem kreatywnej fantazji, która daje obraz ludzkiej niezłomności i wielostronności” |
1983 |
William Golding |
Wielka Brytania |
angielski |
za „powieści, które dopomagają zrozumieć warunki funkcjonowania człowieka we współczesnym świecie” |
1982 |
Gabriel García Márquez |
Kolumbia |
hiszpański |
za „powieści i opowiadania, w których fantazja i realizm łączą się w złożony świat poezji, odzwierciedlającej życie i konflikty całego kontynentu” |
1981 |
Elias Canetti |
Bułgaria (od 1952 obywatel Wielkiej Brytanii) |
niemiecki |
za „utwory, odznaczające się światopoglądowym bogactwem i siłą artystyczną” |
1980 |
Czesław Miłosz |
Polska (od 1970 obywatel USA) |
polski |
za całokształt twórczości |
1979 |
Odyseas Elitis |
Grecja |
grecki |
za „twórczość poetycką, która w nurcie greckiej tradycji z odczuwalną siłą |
1978 |
Isaac Bashevis Singer |
Polska (od 1943 obywatel USA) |
jidysz |
za „pełną uczucia sztukę prozatorską która wyrastając z polsko- |
1977 |
Vicente Aleixandre |
Hiszpania |
hiszpański |
za „wybijającą się twórczość poetycką, która odzwierciedla sytuację człowieka |
1976 |
Saul Bellow |
Kanada (od 1941 obywatel USA) |
angielski |
za „humanizm i subtelną analizę współczesnej kultury, łączące się w jego twórczości” |
1975 |
Eugenio Montale |
Włochy |
włoski |
za „”znaczące osiągnięcia w poezji, która odznaczała się przenikliwością oraz wyrażaniem zupełnie pozbawionych iluzji poglądów na życie” |
1974 |
Eyvind Johnson |
Szwecja |
szwedzki |
za „sztukę powieściową, przeglądającą się w czasie i przestrzeni i służącą wolności” |
Harry Martinson |
Szwecja |
szwedzki |
za „twórczość, w której jest wszystko – |
|
1973 |
Patrick White |
Australia |
angielski |
za „epickie i psychologiczne mistrzostwo, dzięki któremu odkryty został nowy literacki kontynent” |
1972 |
Heinrich Böll |
Niemcy |
niemiecki |
za „twórczość, w której szeroki ogląd rzeczywistości łączy się z wielką sztuką tworzenia charakterów, twórczość, która stała się ważnym wkładem w odrodzenie niemieckiej literatury” |
1971 |
Pablo Neruda |
Chile |
hiszpański |
za „poezję, która z nadzwyczajną siłą wyrażała los całego kontynentu” |
1970 |
Aleksander Sołżenicyn |
ZSRR |
rosyjski |
za „siłę moralną, zaczerpniętą z tradycji wielkiej literatury rosyjskiej” |
1969 |
Samuel Beckett |
Irlandia |
angielski |
za to, że „w nowych dla dramatu i prozy formach ukazuje wzniosłość człowieka |
1968 |
Yasunari Kawabata |
Japonia |
japoński |
za „mistrzostwo pisarskie, które oddaje istotę japońskiej świadomości” |
1967 |
Miguel Ángel Asturias |
Gwatemala |
hiszpański |
za „wybitne osiągnięcia twórcze, |
1966 |
Samuel Agnon |
Izrael |
hebrajski |
za „głęboko oryginalną sztukę prozatorską, przenikniętą żydowskimi motywami ludowymi” |
Nelly Sachs |
Niemcy (od 1952 obywatelka Szwecji) |
niemiecki |
za „wybitne utwory liryczne |
|
1965 |
Michaił Szołochow |
ZSRR |
rosyjski |
za „siłę artystyczną i prawdziwość epopei |
1964 |
Jean- |
Francja |
francuski |
za „bogatą w idee, przesiąkniętą duchem wolności i poszukiwaniami prawdy twórczość, mającą ogromny wpływ na nasze czasy” |
1963 |
Jorgos Seferis |
Grecja |
grecki |
za „wybitne utwory liryczne, oddające pokłon światu starożytnych Hellenów” |
1962 |
John Steinbeck |
USA |
angielski |
za „realistyczny i poetycki dar, połączony |
1961 |
Ivo Andrić |
Jugosławia |
serbsko- |
za „siłę daru epickiego, pozwalającą w całej pełni odsłonić ludzkie losy i problemy związane z historią jego kraju” |
1960 |
Saint- |
Francja |
francuski |
za „wzniosłość i obrazowość”, które „odzwierciedlają uwarunkowania naszych czasów” |
1959 |
Salvatore Quasimodo |
Włochy |
włoski |
za „poezję liryczną, która z klasyczną żywiołowością wyraża tragiczne doświadczenie naszych czasów” |
1958 |
Borys Pasternak |
ZSRR |
rosyjski |
za „znaczące osiągnięcia we współczesnej poezji lirycznej, a także za kontynuowanie tradycji wielkiej prozy epickiej” |
1957 |
Albert Camus |
Francja |
francuski |
za „ogromny wkład w literaturę, ukazującą znaczenie ludzkiego sumienia” |
1956 |
Juan Ramón Jiménez |
Hiszpania |
hiszpański |
za „poezję liryczną, wzór wielkiego ducha |
1955 |
Halldór Laxness |
Islandia |
islandzki |
za „wyrazistą siłę epicką, która odrodziła wielką sztukę prozatorską Islandii” |
1954 |
Ernest Hemingway |
USA |
angielski |
za utwór „Stary człowiek i morze” |
1953 |
Winston Churchill |
Wielka Brytania |
angielski |
za „wielkie mistrzostwo utworów |
1952 |
François Mauriac |
Francja |
francuski |
za „głęboką przejrzystość duchową i siłę artystyczną, którą ukazuje w swoich powieściach dramat ludzkiego życia” |
1951 |
Pär Lagerkvist |
Szwecja |
szwedzki |
za „siłę artystyczną i absolutną niezależność sądów pisarza, który próbował w swej twórczości odnaleźć odpowiedzi na wieczne pytania stojące przed ludzkością” |
1950 |
Bertrand Russell |
Wielka Brytania |
angielski |
jest „jednym z najbłyskotliwszych przedstawicieli racjonalizmu i humanizmu, nieustraszonym bojownikiem o wolność słowa i wolność myśli na Zachodzie” |
1949 |
William Faulkner |
USA |
angielski |
za „znaczny i unikatowy z artystycznego punktu widzenia wkład w rozwój współczesnej powieści amerykańskiej” |
1948 |
T. S. Eliot |
USA (od 1927 poddany brytyjski) |
angielski |
za „wydatny wkład nowatorski |
1947 |
André Gide |
Francja |
francuski |
za „głębokie i znakomite artystycznie utwory, w których ludzkie problemy przedstawione są z nieustraszonym umiłowaniem prawdy i głęboką przenikliwością psychologiczną” |
1946 |
Hermann Hesse |
Niemcy (od 1923 obywatel Szwajcarii) |
niemiecki |
za „szlachetnie podniosłą i różnorodną poezję, która zawsze wyróżniała się świeżością natchnienia i rzadko spotykaną czystością ducha” |
1945 |
Gabriela Mistral |
Chile |
hiszpański |
za „poezję prawdziwego uczucia, czyniącą jej imię symbolem idealistycznych dążeń dla całej Ameryki Łacińskiej” |
1944 |
Johannes Jensen |
Dania |
duński |
za „rzadko spotykaną siłę i bogactwo poetyckiej wyobraźni połączone |
1943 |
nagrody nie przyznano |
|||
1942 |
nagrody nie przyznano |
|||
1941 |
nagrody nie przyznano |
|||
1940 |
nagrody nie przyznano |
|||
1939 |
Frans Sillanpää |
Finlandia |
fiński |
za „głębokie przeniknięcie w życie fińskich chłopów i wyborne opisanie ich obyczajów w więzi z przyrodą” |
1938 |
Pearl Buck |
USA |
angielski |
za „wspaniały epicki opis życia chińskich chłopów i za biograficzne arcydzieła” |
1937 |
Roger Martin du Gard |
Francja |
francuski |
za „siłę artystyczną i prawdę |
1936 |
Eugene O'Neill |
USA |
angielski |
za „prawdziwość i głębię utworów dramatycznych, traktujących w nowy sposób gatunek tragedii” |
1935 |
nagrody nie przyznano |
|||
1934 |
Luigi Pirandello |
Włochy |
włoski |
za „twórczą śmiałość i wynalazczość |
1933 |
Iwan Bunin |
Rosja |
rosyjski |
za „surowe mistrzostwo, z którym rozwija on tradycje klasycznej literatury rosyjskiej” |
1932 |
John Galsworthy |
Wielka Brytania |
angielski |
za „wielką sztukę prozatorską której szczytem jest „Saga rodu Forsyte’ów” |
1931 |
Erik Axel Karlfeldt |
Szwecja |
szwedzki |
za „wybitne osiągnięcia literackie, |
1930 |
Sinclair Lewis |
USA |
angielski |
za „szlachetnie podniosłą i różnorodną poezję, która zawsze wyróżniała się świeżością natchnienia i rzadko spotykaną czystością ducha” |
1929 |
Thomas Mann |
Niemcy |
niemiecki |
„przede wszystkim za wielką powieść „Buddenbrookowie”, która stała się klasyką współczesnej literatury i której popularność nieustannie rośnie” |
1928 |
Sigrid Undset |
Norwegia |
norweski |
za „niezapomniany opis skandynawskiego średniowiecza” |
1927 |
Henri Bergson |
Francja |
francuski |
jako „znak uznania dla jego jaskrawych |
1926 |
Grazia Deledda |
Włochy |
włoski |
za „poetyckie dzieła, w których z jaskrawą plastycznością opisuje życie jej ojczystej wyspy, a także za głębię w podejściu do ludzkich problemów w całości” |
1925 |
George Bernard Shaw |
Irlandia |
angielski |
„za twórczość naznaczoną idealizmem |
1924 |
Władysław Reymont |
Polska |
polski |
za wybitny epos narodowy, powieść „Chłopi” |
1923 |
William Butler Yeats |
Irlandia |
angielski |
za „uduchowioną twórczość poetycką, oddającą w najwyższej formie artystycznego ducha narodowego” |
1922 |
Jacinto Benavente |
Hiszpania |
hiszpański |
za „błyskotliwe mistrzostwo, z jakim kontynuuje tradycje hiszpańskiego dramatu” |
1921 |
Anatole France |
Francja |
francuski |
za „błyskotliwe osiągnięcia literackie wyróżniające się wykwintnością stylu, głębokim humanizmem i prawdziwie galijskim temperamentem” |
1920 |
Knut Hamsun |
Norwegia |
norweski |
za powieść „Błogosławieństwo ziemi” |
1919 |
Carl Spitteler |
Szwajcaria |
niemiecki |
za niezrównany epos „Wiosna olimpijska” |
1918 |
nagrody nie przyznano |
|||
1917 |
Karl Adolph Gjellerup |
Dania |
duński |
za „różnorodną twórczość poetycką |
Henrik Pontoppidan |
Dania |
duński |
za „prawdziwe opisanie życia współczesnego Danii” |
|
1916 |
Verner von Heidenstam |
Szwecja |
szwedzki |
„najbardziej widoczny przedstawiciel nowej ery w literaturze światowej” |
1915 |
Romain Rolland |
Francja |
francuski |
za „wielki idealizm utworów literackich, |
1914 |
nagrody nie przyznano |
|||
1913 |
Rabindranath Tagore |
Indie |
bengalski |
za „pełne głębokiego uczucia, oryginalne |
1912 |
Gerhart Hauptmann |
Niemcy |
niemiecki |
„przede wszystkim w uznaniu jego płodnej, różnorodnej i wybitnej działalności |
1911 |
Maurice Maeterlinck |
Belgia |
francuski |
za „wielostronną działalność literacką, |
1910 |
Paul Heyse |
Niemcy |
niemiecki |
za „artyzm i idealizm, które demonstrował na przestrzeni całej swojej długiej i płodnej twórczo drogi jako poeta liryczny, dramaturg, powieściopisarz i autor znanych na całym świecie nowel” |
1909 |
Selma Lagerlöf |
Szwecja |
szwedzki |
„w hołdzie wielkiemu idealizmowi, błyskotliwej wyobraźni i duchowej przenikliwości, które wyróżniają jej utwory” |
1908 |
Rudolf Eucken |
Niemcy |
niemiecki |
za „poszukiwanie prawdy, przenikającą wszystko siłę myśli, szeroki horyzont, bystrość i sugestywność, z którymi bronił |
1907 |
Rudyard Kipling |
Wielka Brytania |
angielski |
za „zmysł obserwacyjny, dojrzałość idei |
1906 |
Giosuè Carducci |
Włochy |
włoski |
„nie tylko za głęboką wiedzę i krytyczny umysł, ale przede wszystkim za twórczą energię, świeżość stylu i siłę liryczną, tak charakterystyczną dla jego poetyckich arcydzieł” |
1905 |
Henryk Sienkiewicz |
Polska |
polski |
za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie eposu” |
1904 |
Frédéric Mistral |
Francja |
oksytański |
za „świeżość i oryginalność utworów poetyckich, oddających prawdziwie ducha narodu” |
José Echegaray |
Hiszpania |
hiszpański |
za „liczne zasługi dla odrodzenia tradycji hiszpańskiego dramatu” |
|
1903 |
Bjørnstjerne Bjørnson |
Norwegia |
norweski |
za „szlachetnie podniosłą i różnorodną poezję, która zawsze wyróżniała się świeżością natchnienia i rzadko spotykaną czystością ducha”, a także za „talent epicki |
1902 |
Theodor Mommsen |
Niemcy |
niemiecki |
„jeden z największych pisarzy historycznych” |
1901 |
Sully Prudhomme |
Francja |
francuski |
za „wybitne osiągnięcia literackie, |